به گزارش خبرنگار مهر، مسعود صفوی تهیه‌کننده خوش فکری است که همه اتفاقات مجموعه شکرستان را با برنامه جلو برده است. او معتقد است قبل از ساخت یک مجموعه یا فیلم تلویزیونی باید برنامه بلند مدت داشت و به همه اتفاقات بعد از ماجرا فکر کرد.وی همچنین از ساخت نسخه سینمایی این مجموعه خبر داد اما قرار است این اتفاق با برنامه بیفتد و تمام جوانب روی پرده رفتن شکرستان در نظر گرفته شود.
قرار بود مجموعه شکرستان در 90 قسمت تهیه و تولید شود اما با توجه به استقبال مخاطبان از این مجموعه ساخت قسمت‌های بعدی هم ادامه دارد. اگرچه قول و قرار شفاهی مسئولان صدا و سیما برای پخش "شکرستان" در سه ساعت مختلف و برای گروه‌های سنی متفاوت عملی نشد، اما با توجه به موفقیت این انیمیشن در جشنواره‌های داخلی و خارجی، تبلیغات قسمت‌های جدید توسط رسانه ملی بیشتر شده است.
*گروه فرهنگ و هنر- خبرگزاری مهر: پای انیمیشن "شکرستان" چطور به خارج از ایران باز شد؟
-مسعود صفوی تهیه کننده "شکرستان": حوزه هنری بخش بین‌الملل دارد و در بازارهای مختلف محصولات این حوزه شرکت می‌کنند. این مجموعه را ما به صورت سریال عرضه می‌کنیم. عرب‌ها "شکرستان" را به عنوان سریال از ما خریدند. تایوانی‌ها و ترکیه و ایتالیا هم به همین نحو. با این تفاوت که عرب‌ها هر سه مجموعه را خریدندن اما تایوانی‌ها یک مجموعه را خریدند تا اگر مورد پسند واقع شد بقیه مجموعه‌ها را هم بخرند.
*قضیه آن توزیع کننده فرانسوی و اکران در اروپا چه بود؟
- اتفاق عجیبی که افتاد این بود که سال گذشته در جشنواره انستی یک توزیع کننده فرانسوی این انیمیشن را خیلی پسندید اما گفت من توزیع کننده سینما هستم.
*خودش "شکرستان" را دیده بود؟
- در کنار همه جشنواره‌ها بازار هم وجود دارد. در بازار انستی ما غرفه داشتیم و تلویزیون هم این انیمیشن را نمایش می‌داد.او آنجا "شکرستان" را دید.
*تهیه کننده سینمایی چطور حاضر به پخش مجموعه تلویزیونی شد؟ نسخه سینمایی تهیه کردید؟
- ما از اول گفتیم که شکرستان اصلا سینمایی نیست اما او به ما گفت که من یک ایده دارم. چهار، پنج قسمت "شکرستان" را که به هم مربوط می‌شود کنار هم بچینید. نیازی نیست فیلم سینمایی شود اما ساعتش چیزی حدود 60،70 دقیقه باشد. او گفت ما این سنت را در سینمای فرانسه داریم و محصولات فرهنگی را اینگونه پخش می‌کنیم. همچنین اگر این چند قسمت را انتخاب کنید ما دوبله فرانسوی روی آن می‌گذاریم.
*دوبله فرانسوی بر عهده شما بود یا خودشان این کار را انجام می‌دادند؟
- من روی صدا و موسیقی و و دوبله در انیمیشن حساس هستم. یکی از دلایلی که از انیمیشن‌های ما آن طرف استقبال نمی‌شود این است که بد دوبله می‌شود. ما خودمان می‌فهمیم که پایین و بالا شدن صدا و وتکیه کلام‌ها در برنامه‌ها به چه معناست اما زمانی که ترجمه فرهنگی نکنید و فقط ترجمه کلمه به کلمه صورت بگیرد اتفاق خوبی نمی‌افتد. برای همین حتی کسی که دوبله می‌کند باید با فرهنگ ایرانی آشنا باشد و یا مشاور دوبله‌ای که کنار گروه قرار می‌گیرد باید بداند که این مفاهیم به چه معناست.
*فکر می‌کنید با وجود عناصر ایرانی در این انیمیشن کدام ویژگی "شکرستان" را برای اکران در اروپا جذاب می‌دید؟
- کشورهایی مثل فرانسه و اسپانیا و آمریکای لاتین از اینکه بچه‌هایشان فرهنگ‌های دیگر را ببینند خوشحال می‌شوند. می‌خواهند بچه‌هایشان آموزش‌های فرهنگی دیگر کشورها را ببینند. حالا می‌خواهد کتاب درسی باشد یا هر چیز دیگر. خانمی بود به نام جودی فاکس که توزیع کننده سینمایی است. او معلم بوده و فقط سینمایی نبود. به من گفت اگر خواستی دوبله انگلیسی روی کار انجام بدهی این دوبله را در ایران انجام بده و دوبله دقیق و واژه به واژه نکن. بچه‌هایی که در ایران انگلیسی بلد هستند و با هنر دوبله هم اشنایی دارند بهتر است این کار را با صدا و لهجه ایرانی انجام دهند. گفتم چرا. گفت اجازه بدهید "شکرستان" همین طور که آب و رنگ و ایرانی دارد، زبان انگلیسی‌اش هم با لحن و آهنگ ایرانی باشد.
*پیشنهاد ندادید نسخه سینمایی آن را بسازید و بعد در اختیارشان بگذارید؟
- چرا. قبل از پاسخ به سوالتان این را هم بگویم که اروپایی‌ها آموزش برایشان مهم است. اینکه کودک از سنین پایین با فرهنگ‌ها دیگر آشنا شود در راس است.
توزیع کننده فرانسوی معتقد بود اگر ما این چهار قسمت را درست انتخاب و خوب دوبله کنیم، "شکرستان" روی پرده خوب جواب می‌دهد. من حتی به او گفتم تو به ما فرصت بده تا فیلم سینمایی را بسازیم اما گفت همین جواب می‌دهد. قرار بود اگر دوبله خوب انجام شود با سی پرده در اروپا شروع کنند و بعد به 60 پرده برسانند.
*در نهایت دوبله شد؟
-در جشنواره کن امسال مذاکرات اصلی این کار را بچه‌های بین‌الملل شروع کردند و فکر کنم به نتیجه برسد.
*چند قسمت را انتخاب کردید؟
- بر اساس شکلی که او گفت ما پانزده قسمت را انتخاب کردیم.
*چه شکلی مد نظر او بود؟
- مثلا می‌گفت بچه‌های فرانسوی بیشتر دوست دارند داستان را در طبیعت دنبال کنند. سعی کردیم میزان دوبله کمتر و موسیقی بیشتر باشد. هر قسمت 15 دقیقه بود که از این 15 قسمت احتمالا چهار یا پنج قسمت آن را انتخاب می‌کنند.
*شما جشنواره کن نرفتید؟
- دوستان در بخش بین‌الملل حوزه هنری رفته اند.
*همه رفتند، شما هم می‌رفتید دیگر!
-اعتقادم این است که بخش بین‌الملل چون کارش را بلد است و با "شکرستان" هم آشناست، می‌تواند کارش را انجام بدهد. اگر یک مدیر کمتر برود هم جای خوشحالی دارد.
*"شکرستان" در چه جشنواره‌هایی حاضر بوده است؟
- در خیلی از جشنواره‌ها شرکت کرده است. من الان لیستش را ندارم. جشنواره برلین ، بولونیا، استرالیا، بوسان و ...
*از همین مجموعه‌ها می‌توانید نسخه سینمایی "شکرستان" را دربیاورید؟
-نه، باید جداگانه ساخته شود. این را امتحان کردیم. برای اکران نه، برای نمایش در تلویزیون.90 قسمت 15 دقیقه چیزی حدود 1500 دقیقه می‌شود. اگر بخواهیم از این قسمت‌ها قصه‌ای دربیاوریم و از راش‌ها استفاده کنیم، همه چیز مصنوعی درمی‌آید. انگار به هم نمی‌چسبند و توی ذوق می‌زنند. حیف است محصولی را اینطور خراب کنیم. باید دوباره بسازیم و وقت بگذاریم. نباید به خاطر یک نسخه سینمایی، "شکرستان" را که میان مردم گل کرده و دوستش دارند خراب کنیم.
*فعالیتی برای نسخه سینمایی کردید؟
- روی نسخه سینمایی برای اکران کار می‌کنیم.
*فکر می‌کنید نسخه سینمایی "شکرستان" موفق شود؟
- نمی‌دانم. از بعد از عید داریم بررسی می‌کنیم که سینمایی "شکرستان" می‌تواند به چه نحو باشد. اصلا می‌تواند روی پرده برود یا خیر. الان زود است که بگویم تحقیقاتمان به نتیجه رسیده و نسخه سینمایی آن هم می‌تواند موفق باشد.
*تحقیقات در چه مورد؟
- همانطور که گفتم باید خط تولید داشته باشیم، ما در هیچ کدام از قسمت‌ها از پیش تولید گرفته تا پس تولید و پخش و بازاریابی و باقی ماجراها، چه سینمای بلند و چه انیمیشن علم و تجربه کافی را نداریم. برای اینکه کسی که پای تولید یک مجموعه می‌نشیند باید به تمام این قسمت‌ها فکر کند. من باید در همه جهات دغدغه داشته باشیم. ما قبل از پخش چند جلسه با تلویزیون گذاشتیم که بگوییم شکرستان برای فالان ساعت است.
*یادم می‌آید آقای نظری از ساعت پخش "شکرستان" ناراضی بود.
- قرار بود ساعت 9 شب پخش شود.
*پیشنهاد شما فقط این بود؟ فکر کنم دفعات بیشتری برای پخش در نظر داشتید.
- یک ساعت عمومی برای همه 9 شب بود. یک ساعت برای خانم‌های خانه دار در ظهر و یک ساعت هم برای کودک و نوجوان. ما قول سه ساعت را گرفتیم و مجموعه را شروع کردیم اما از آنجایی که تغییر مدیریت در شبکه‌ها زیاد است یا آنتن پر است، نشد.
*به شما قول شفاهی دادند؟
- بله دیگر. ما اصلا بر همین اساس تولید کردیم. البته این را هم بگویم که شبکه دو برای "شکرستان" خیلی مایه گذاشت. برای نمایش در نوروز و تیزرهایی که پخش کرد خیلی تلاش کرد.
*چرا می‌گویید لطف؟ مگر "شکرستان" ارزش این تبلیغ را ندارد؟
- راست می‌گویید. به خاطر اینکه ما ایرانی‌ها تعارف داریم. ما بین مسائل شخصی و حرفه‌ای نمی‌توانیم تفاوت قائل شویم و خیلی احساسی هستیم و زیاد از دست هم ناراحت می‌شویم. به خاطر همین ماجرا را باید با جملات لطیف‌تری جلو ببریم. من با بچه‌های شبکه دوم و مرکز صبا و باقی دوستان آشنایی نزدیک دارم و مشکلات آنها را هم می‌دانم و چون مشکلات آنها را هم می‌دانم به آنها هم حق می‌دهم. از طرفی این را هم می‌دانم که اگر این انیمیشن در ایران درست جلو برود از تولید و ایده و تا پخش و بازار یابی، اولا صنعتی است که کارآفرینی دارد، دوما برگشت مالی دارد و صنعتی است که صفر و یک را تبدیل به پول می‌کنید. ایده را تبدیل به پول می‌کنید و نیازی به نفت و چوب و ذغال ندارد. ایده‌ای که در ایران ارزشی ندارد اما در واقع ارزشمند است و از طرفی آلوده کننده محیط زیست هم نیست. ارزش افزوده آن صد در صد است و انتقال کننده فرهنگ به کشورها و مناطق دیگر هم هست. اگر ما معتقدیم که این میزان حرف برای گفتن داریم و فرهنگ‌های دیگر می‌توانند از آن استفاده کنند چه زبانی بهتر از انیمیشن و چه گروهی بهتر از کودکان که روی آنها این سرمیه گذاری انجام شود؟
*منظورتان این است که انیمیشن در ایران مهجور است؟
- بین کودک و باقی مسائل در زندگی ما چقدر تفاوت وجود دارد؟ کودک اولین مساله‌ای است که ما باید به او رسیدگی کنیم. تو اگر صد تومان پول داشته باشی و مشکلات زندگی‌ات هم آنقدر زیاد باشد که مجبور باشی این پول را به آن مسائل اختصاص دهی. در نهایت باز هم هفتاد درصد این پول را صرف کودک پنج ساله‌ات می‌کنی. اگر همه مشکلات حل نشود ایرادی ندارد اما اگر بچه درست بازی نکند، کتاب نخواند و خلاقیتش را بروز ندهد، وقتی بیست ساله شد دچار مشکل می‌شود. اگر امکان بروز خلاقیت برایش فراهم شود فردا که بیست ساله شد جامعه و اصلا خود آدم از دیدن او لذت می‌برند.
*فعلا که همه چیز در جامعه ما مهمتر از کودکان است!
- هیچ چیز برای ما نباید مهمتر از کودک و نوجوان باشد. انیمیشن جایگاه عجیب و غریبی برای دولت‌ها و نهادهای اجتماعی و قدرت‌ها دارد. همه باید فکر کنند با انیمیشن می‌شود چه کار کرد؟ حتی نهادهای اجتماعی و مراکز آموزشی هم باید تمام تلاششان را انجام بدهند. انیمیشن مثلا تئاتر می‌ماند. هنری است که در مردم می‌تواند عجیب تاثیرگذار باشد اما فقط صنف تئاتر از تئاترها دیدن می‌کنند.
*ایده اولیه "شکرستان" فردی بود یا گروهی؟
- چند گروه با هم بودند، همان گروه اولیه...
*گروه اولیه چه کسانی بودند؟
- این‌ها همان کسانی بودند که از ابتدا وجود داشتند. شک نداشتیم که باید از فولکلور ایرانی استفاده کنیم. به این رسیده بودیم که مخاطب وقتی محصول هنری را می‌بیند باید با عناصر آن آشنا باشد، قصه برایش آشنا باشد. بعد هم به این فکر کردیم که تلویزیون راحت‌تر می‌تواند داستان‌های فولکلو ایرانی را نمایش دهد. یک تعداد داستان داشتیم اما نمی‌دانستیم چطور در قالب انیمیشن آنها را نمایش دهیم.اگر قرار بود قصه‌ها را همانطور تعریف کنیم که تا به حال از این انیمیشن‌ها زیاد ساخته شده است. به خاطر همین باید به یک قابی برای این پازل‌ها می‌رسیدیم و بعد از فکر کردن آن قاب را که یک شهر به نام شکرستان بود پیدا کردیم. شهری که تمام فولکلور در آن اتفاق افتاده است. خدا را شکر شکرستانی که در این دنیای مجازی به وجود آمد کم کم برایمان باور پدیر شد و بعد هم نمکستان و فرهنگستان و ... پیدا شد.
*بودجه‌ای که صرف ساخت "شکرستان" شده چقدر است؟
- مثل همه انیمیشن‌هایی که تا به حال ساخته شده است. حتی بدون اینکه گوش بچه‌های "شکرستان" بشنود از حد معمول انیمیشن‌های دیگر هم کمتر هزینه شده است.
--------------
گفتگو: الهام نداف
نظر شما